A vitamini:
A vitamini En çok karaciğer, süt, süt yağı ve yumurta sarısında, yeşil ve sarı yapraklı sebzelerde (havuç, domates, ıspanak) ve meyvelerde (kayısı, portakal) bulunur. Margarinlere tereyağındaki miktarlar kadar A vitamini eklenmesi gıda maddeleri tüzüğünce zorunludur. Az ışıkta görmeye yardımcıdır ve epitel dokunun yenilenmesinde gereklidir. A vitamininin kansere karşı koruyucu olduğu ileri sürülmektedir. Yetersizliğinde, gece körlüğü, sindirim sisteminde bozukluklar ve kemiklerle dişlerin sertleşmesinde problemler görülür. A vitamini günlük gereksinimi yetişkinlerde 1500 mcg. (1500 mcg.= 5000 IU- Internasyonel unite)dir.
C vitamini:
Vitaminlerin en dayanıksızıdır ve çok çabuk okside olur. Kan damarlarının kuvvetlenmesinde, vücudun enfeksiyon ve bakteri toksinlerinden korunmasında ve bazı vitaminlerin vücutta kullanılmasında görev alır. Yetersizliğinde diş eti hastalıkları , enfeksiyonlara direncin azalması, yorgunluk ve iştahsızlık ile belirlenen skorbüt hastalığı görülür. C vitamini kaynakları, sebze ve meyvelerdir. En çok maydanoz, kivi, biberiye, asma yaprağı, çilek, ıspanak ve mandalinada bulunur. Dayanıksız bir vitamin olduğu için, pişirme ile C vitamininde oldukça büyük kayıplar oluşur. Günlük gereksinimi 30 mg . kadardır. Enfeksiyon, yanık ve ameliyatlarda, gebe ve emziklilerde gereksinim artar.
D vitamini:
Vücut dokularındaki D vitamini ön maddesinin (7 dehidro kolesterol) güneş ışınları yardımıyla D vitaminine dönüşmesi ile oluşur. Balık yağı dışındaki yiyeceklerde hemen hemen hiç bulunmaz. Eksikliğinde kemik ve kas hastalıkları görülür. D vitamini kaynağı güneş ışınlarıdır ve vücudun yeteri kadar güneş görmesiyle D vitamini ihtiyacı karşılanabilir. Günlük D vitamini ihtiyacı yetişkinler için 100 ünitedir.
E vitamini:
Kuvvetli bir antioksidandır. Yeşil yapraklı bitkiler, yağlı tohumlar, tahıl taneleri ve baklagiller en zengin kaynaklarıdır. İnsanlarda eksikliğine pek rastlanmaz. Doğal yiyeceklerden oluşan diyette yeterince E vitamini vardır.
K vitamini:
Kanın pıhtılaşması için önemli olan protrombinin yapımında görevlidir. Hayvansal ve bitkisel yiyeceklerin çoğunda bulunur. En zengin olanları, ıspanak, yeşil yapraklı sebzeler, kurubaklagiller ve balıklardır. İnsanlarda yetersizliğine pek rastlanmaz, fakat aşırı kanamalarda, doğumda, yaralanmalarda ve barsak florası bozukluklarında gereksinimi artar.
Suda eriyen vitaminler Suda eriyen vitaminler idrarla atıldığından, vücutta birikim yapmazlar.
B grubu vitaminleri:
B1 vitamini (Tiamin), B2 vitamini (Riboflavin), Niasin, B6 vitamini, folik asit, B12 vitamini.
B grubu vitaminleri vücutta özellikle sinir sisteminin düzenli çalışmasında etkilidirler. Bunun dışında sindirim sisteminde, karbonhidrat, protein ve yağ metabolizmasında da önemli görevleri vardır. Karaciğer, et, süt , yumurta gibi hayvansal kaynaklarla, yeşil yapraklı sebzeler ve kuru baklagiller B grubu vitaminlerinin kaynaklarıdır. B grubu vitaminlerinin yetersizliğinde, sinir ve sindirim sistemi bozuklukları, anemi ve deride yaralar görülür.
B1 vitamini (Tiamin)
Sinir ve sindirim sisteminde çok önemli rol oynayan bir vitamindir. Günlük gereksinimi 0.4 mg. dır, bu miktar alkol tüketiminde, enfeksiyon hastalıklarında, gebelik ve emziklilik durumlarında artar. Tiaminin en önemli kaynakları bitkilerin tohumları yani buğday, pirinç, makarna, bulgur, ekmek gibi tahıl ürünleridir. Yetersizliğinde sinir ve sindirim sitemi bozuklukları görülür. İleri seviye yetersizliğinde ise sinir sisteminin çökmesi, eklemlerin şişmesi ve ağrıması ile kendini gösteren beriberi hastalığı ortaya çıkar.
B2 vitamini (Riboflavin)
Riboflavin vücutta, protein, yağ ve karbonhidrat metabolizmasında yardımcı enzim görevi yapar. Yetersizliğinde deride, dudaklarda, burun ve göz kenarlarında yaralar meydana gelir. Görme bozukluğu ve sinir sistemi rahatsızlıkları görülür. Günlük gereksinimi 0.6-0.8 mg. kadardır. En zengin kaynakları et, yumurta, süt gibi hayvansal protein kaynağı yiyecekler, yeşil yapraklı sebzeler ve kurubaklagillerdir. Yetersizliğinde deride yaralar görülür.
Niasin Niasin, sinir sisteminde, yağ, protein ve karbonhidrat metabolizmasında etkilidir. Günlük gereksinimi yetişkinler için 6.66 mg.dır. metabolizmanın hızlandığı durumlarda bu miktar artmaktadır. Karaciğer, böbrek, tavuk eti, yumurta gibi hayvansal yiyeceklerde niasin çok miktarda bulunur. Bunun dışında mayada da niasin önemli miktarda bulunmaktadır. Yetersizliğinde sinir ve sindirim sistemi bozuklukları ve deride yaralar görülür. Niasin damar genişletici olarak, migren, ödem gibi hastalıkların tedavisinde de kullanılır.
B6 vitamini
B6 vitamini merkezi sinir sisteminin çalışmasında ve bağışıklık sisteminde önemli rol oynar. Günlük gereksinimi yetişkinlerde 1.25-1.67 mg. arasında değişir. Doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda, gebelikte, menapozda ve proteinden zengin diyetle beslenen kişilerde gereksinim miktarı artar. Yetersizliğinde sinir sitemi bozuklukları ve anemi görülür. En önemli kaynakları, süt, et, karaciğer, böbrek, pirinç ve ekmektir.
Folik asit Folik asit, kan hücrelerinin yapımı, çoğalması ve bağışıklık sisteminde antikorların oluşumu için gereklidir. Yetersizliğinde anemi görülmektedir. Günlük gereksinimi yetişkinlerde 50 mikrogramdır. Çocuklarla, gebe ve emzikli kadınlarda bu miktar 100-500 mikrograma kadar çıkmaktadır. Folik asitin önemli kaynakları, karaciğer, kuru fasulye, ıspanak, mercimek, buğday tanesi ve ekmektir.
B12 vitamini
B12 vitamini sinir sisteminde ve kan hücrelerinin oluşumunda etkilidir. Yetersizliğinde pernisiyöz anemi ve sinir sistemi bozuklukları görülür. Bazı kişilerde genetik olarak midede B12 vitamininin emilimini sağlayan bazı enzimlerin eksikliğinden kaynaklanan B12 vitamini yetersizliği görülür. Çünkü bu kişilerde vitamin dışarıdan yiyeceklerle alınsa bile emilemediği için vücutta kullanılamaz. Günlük gereksinimi kilo başına 0.06 mikrogramdır. En önemli kaynakları, karaciğer, böbrek, yürek ve ettir
Portalli 
Arama 
Kayıt Ol 
Giriş yap 
C.tesi Nis. 14, 2007 10:11 am